برای خاطر همین باد ترد و هوای دلپذیر آذر ماه جزیره است که بیست و سومین سمپوزیوم فولاد ۱۴۰۰ در محل نمایشگاه‌های بین‌المللی جزیره برپا شد؛ به قول خودشان المپیک پاییزی فولاد سازان.
نمایشگاهی که بزرگان صنعت فولاد در آن جمعشان جمع بود. از شرکت فولاد خوزستان گرفته تا هلدینگ صبانور، مادکوش، گروه ارزش، شرکت معدنی و صنعتی چادرملو، فولاد ارفع، هرمزگان، ایمیدرو، شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران، صبا فولاد خلیج فارس، آهن و فولاد سیرجان و خیلی دیگر از شرکت‌های دانه درشت و سرشناس حوزه‌ی معدن.
نمایشگاه، غروب ۲۵ دی ماه با حضور محمدرضا نوایی لواسانی، سرپرست منطقه آزاد کیش، افتتاح شد. البته در شرایطی که هنوز برخی از غرفه‌ها آماده‌ی بازگشایی نبودند، ساعت از ۵ عصر گذشته بود و هنوز سطل رنگ در غرفه‌ها جابه‌جا می‌شد و صدای دریل پیچ و مهره‌ها، نغمه‌ی ناجوری در طنین صدای مجری نمایشگاه در خوش‌آمدگویی به میهمانان‎ بود. اما عجیب‌تر از تمام این‌ها غیبت مدیران ارشد وزارت صنعت، معدن و تجارت بود  که حتی تا آخرین روز برپایی نمایشگاه فولاد ۱۴۰۰ هم ردی از آنها دیده نشد. 
ماجرایی که رضا دستجردی، مدرس دانشگاه و عضو هیأت مدیره‌ی شرکت تهیه‌ و توزیع مواد معدنی ایران هم در گفت‌وگو با «بیرونیت» به آن اشاره کرد. 
گرچه او برگزاری نمایشگاه‌های سالانه را اتفاق روشنی در صنعت فولاد ایران می‌داند: «ما جزء پنج کشور اول جهان از نظر منابع طبیعی و ذخایر معدنی هستیم. برای استفاده از این ظرفیت ابتدا باید استاندارهای لازم در این حوزه را بشناسیم و آنها را رعایت کنیم».
او معتقد است که در حوزه‌ی معدن و فناوری‌های روز به آگاهی‌بخشی و همراهی بیشتر مردم نیاز داریم؛ «در برخی از مناطق مردم هنوز نمی‌دانند که صنایع فولادی جزء صنایع پرآب خواه هستند و یا می‌توان با تکنولوژی‌های برتر مسئله‌ی آب را در این صنعت در حاشیه قرار داد. این موضوعات جزء دغدغه‌های افکار عمومی و بسیار مهم است. برای همین فکر می‌کنم که برپایی نمایشگاه‌های اینچنین می‌تواند محلی برای تبادل نظر متخصصان این حوزه باشد».
او همچنین فعالان حوزه‌ی رسانه و فرهنگ را دارای رسالتی مهم در زمینه‌ی ارتباط‌بخشی میان لایه‌های مختلف اجتماع و افکار عمومی با تصمیم‌سازان می‌داند و از این منظر برگزاری این نمایشگاه را به فال نیک می‌گیرد.
حسین طالبی، مدیر روابط عمومی شرکت معدنی و صنعتی چادرملو نیز معتقد است که نمایشگاه فولاد ۱۴۰۰ فرصتی برای فعالان صنف فولاد بود تا توانمندی‌هایشان را عرضه کنند؛ «سمپوزیم فولاد یکی از مهم‌ترین رویدادهای صنعت فولاد و فرصت مناسبی برای تبادل افکار میان دست‌اندرکاران این حوزه است». 
اقدامات فولاد خوزستان برای تأمین مواد اولیه
محمود لندی، معاون بهره‌برداری شرکت فولاد خوزستان و رئیس هیأت مدیره‌ی شرکت فولاد شایگان که در اختتامیه‌ی سمپوزیم فولاد ۱۴۰۰ نیز به‌عنوان کارشناس برتر فولاد سال ایران شناخته شد، کیفیت برگزاری بیست و سومین سمپوزیم فولاد قابل قبول می‌داند، اما در گفت‌وگو با «بیرونیت» به حضور کم‌رنگ شرکت‌های خارجی هم اشاره می‌کند: «به نسبت سال‌های گذشته در نمایشگاه فولاد ۱۴۰۰ شرکت‌های خارجی کمتری حضور پیدا کردند. طبیعتا مهم‌ترین دلیل آن مشکلات معامله و تردد است. این موضوع هم مزیت است و هم نوعی مشکل. از این جهت مزیت است که عدم حضور شرکت‌های خارجی به شرکت‌های ایرانی امکان حضور پررنگ‌تری می‌دهد. اما در عین حال، امکان رقابتی که به باروری و ارتقای صنعت منجر می‌شود را از دست می‌دهیم. ضمن اینکه در برخی از زمینه‌های خاص به آن میزان از رشد و بالندگی نرسیده‌ایم که بتوانیم تمامی موضوعات موجود در این حوزه را پوشش دهیم».
یکی از چالش موجود در صنعت فولاد که در نشست‌های مختلف سمپوزیوم ۱۴۰۰ نیز به آن اشاره شد، مشکل تأمین مواد اولیه است. موضوعی که لندی با اشاره به فعالیت‌های فولاد خوزستان برای حل آن و همچنین چالش‌های موجود در این زمینه به آن می‌پردازد؛ «تمامی شرکت‌های فولاد ایرانی در حال توسعه‌ هستند. گرچه به توسعه‌ی متوازن کم‌توجهی شده و معادن بیشتر به سمت تولید فولاد رفته‌اند. به همین دلیل شرکت‌های فولادساز قدمی از جمله فولاد خوزستان، مبارکه و سایر شرکت‌هایی که رسالت آنها فولادسازی بوده و نه مباحث مربوط به معدن، در تأمین مواد اولیه به مشکل برمی‌خورند. این در حالی است که در آینده با محدودیت سنگ آهن یا کنسانتره برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در افق ۱۴۰۴ مواجه خواهیم بود».
کارشناس برتر فولاد سال ۱۴۰۰ دو راهکار برای برون‌رفت از این بحران ارائه می‌دهد: «یک راهکار اکتشاف و پیدا کردن پهنه‌ها و معادن جدید است و دیگری سرمایه‌گذاری در خارج از کشور برای خرید کنسانتره خواهد بود. فولاد خوزستان هم در این مسیر گام‌هایی برداشته است. شرکتی برای کار روی معادن جدید در پهنه‌ی جازموریان و شرکتی را هم برای خرید معادن کوچک تأسیس کرده‌ایم. در دو سال گذشته هم پنج میلیون تن سنگ آهن یا دو و نیم میلیون تن سنگ کنسانتره را در شهرستان خواف در خراسان رضوی خریداری کردیم که در تآمین مواد مورد نیاز ما تاثیر گذار است».

سوء مدیریت عامل مهم کمبود منابع اولیه
گرچه اغلب بزرگان صنعت فولاد در کشور بر اهمیت و بالندگی سمپوزیم فولاد ۱۴۰۰ تأکید دارند، اما برخی نیز معتقدند که این نمایشگاه هنوز نتوانسته است به عنوان مرجعی تخصصی برای ارائه‌ی دستاوردها و نمایش محصولات شرکت‌ها عمل کند. عباس محمدی، مدیر تحقیق و توسعه‌ی شرکت گروه ملی صنعتی فولاد ایران در این دسته قرار دارد. گرچه او در گفت‌وگو با «بیرونیت» تأکید می‌کند که این موضوع جدا از مباحث علمی سمپوزیوم فولاد است و در اعتبار و اهمیت مباحث علمی سمپوزیم جای تردید وجود ندارد.
او با اشاره به مباحث رقابتی در زنجیره‌ی فولاد کشور می‌گوید: «به دلیل داشتن منابع گازی، سنگ آهن و یارانه‌هایی که دولت به شرکت بالادستی صنایع فولادی می‌دهد فرصت خوبی فراهم می‌شود تا حجم وسیعی از نیازهای داخلی کشور و منطقه را با هزینه‌های کم پوشش دهیم. اما متاسفانه مدتی است که با محدودیت‌‌های جدی برق و گاز مواجه هستیم».
محمدی می‌گوید مشخص نیست که افزایش عجیب ۱۰، ۱۵ درصدی مصرف برق در دو، سه سال گذشته چقدر به موضوع رمزارزها مربوط می‌شود، با این حال معتقد است که در هر شرایطی باید مدیریت مصرف در اولویت باشد؛ «ظرفیت نیروگاهی موجود برای حال و مقداری از آینده‌ی کوتاه مدت کافی است. اما سوء مدیریت برای بهینه‌سازی مصرف همچنان مشکلاتی ایجاد خواهد کرد. ضمن اینکه بسته به طرح‌های توسعه‌ای موجود در صنعت آهن و فولاد می‌توانیم نیروگاه‌هایی را احداث کنیم که خوشبختانه فولاد مبارکه و خوزستان در این زمنیه دست به کار شده‌اند».
بازدیدکننده‌های نمایشگاه فولاد چه گفتند؟
برپایی بیست و سومین سمپوزیم فولاد به مزاج شرکت‌های بزرگ و بسیاری از فعالان حوزه‌ی سنگ آهن و فولاد خوش آمده بود، اما برخی از بازدیدکنندگان، انتقاداتی به این نمایشگاه داشتند که حتی در برخی مواقع به نوعی ابراز گلایه هم طعنه می‌زند. 
یکی از اعضای گروه صنعتی زرین اصفهان به «بیرونیت» می‌گوید: «در سمپوزیوم فولاد ۱۴۰۰ حضور شرکت‌های بالادستی فولاد چشم‌گیر بود. اما من نمایشگاهی که حدودا دو ماه پیش در اصفهان برگزار شد را مثبت‌تر ارزیابی می‌کنم. در آن نمایشگاه هم تولیدکنندگان حضور داشتند و هم مصرف‌کنندگان. اما در نمایشگاه کیش مصرف‌کنندگان چندان حضور نداشتند. یکی از دلایل آن هم فاصله‌ی زمانی نزدیک دو نمایشگاه با یکدیگر است و حضور دوباره برای آنها مقرون به صرفه نیست».
او معتقد است که در سمپوزیوم فولاد ۱۴۰۰ شاهد حضور شرکت‌های بزرگ و مطرح فولادی هستیم، آن هم در شرایطی که این شرکت‌ها به قدری شناخته شده هستند که نیازی به حضور در نمایشگاه ندارند؛ «من فکر می‌کنم در این نمایشگاه باید تمرکز بیشتری بر صنایع پایین‌دستی باشد. شرکت بزرگ حاضر در نمایشگاه حتی پاسخ درستی به سوالات شما نمی‌دهند! چرا؟ چون نگاه از بالا به پایین دارند و اصلا شرکت‌های کوچک‌تر را نمی‌بینند».
عضو گروه صنعتی زرین اصفهان امیدوار است که با آزاد شدن واردات، فاصله‌ی موجود میان صنایع بالا دستی و پایین دستی کاهش یابد؛ «تا زمانیکه واردات آزاد نشود، افراد مشخصی خودشان تعیین کننده‌ی روند بازار هستند. اما زمانیکه سیاست‌های حذف نگاه انحصاری انجام شود، طبیعتا به نتیجه‌ی مطلوبی خواهیم رسید». 
او برگزاری این سمپوزیم‌ها را دارای دستاورد خاصی نمی‌داند و می‌گوید: «این نمایشگاه بهانه‌ای برای سفر و عوض کردن حال و هوای مدیران شرکت‌هاست! نوعی دورهمی است و فکر نمی‌کنم دستاورد خاصی داشته باشد. »
برخی دیگر از بازدیدکنندگان اما از نمایشگاه راضی بودند. شریفی، کارمند یکی از شرکت‌های ای پی سی به «بیرونیت» می‌گوید: «ما پروژه‌های بزرگی را انجام می‌دهیم و برای شرکت در مناقصات نیاز داریم تا زیرمجموعه‌های مرتبط را بشناسیم و برای هر قسمت از پروژه از آنها استعلام قیمت بگیریم. این نمایشگاه فرصت خوبی بود تا با شرکت‎‌های جدید آشنا شویم و از این طریق باب همکاری میان ما و آنها گشوده شود». 
مجید مرندی، تأمین کننده‌ی آهک و دولومیت صنایع فولادسازی هم مذاکرات موفقی که با برخی از شرکت‌ها در نمایشگاه فولاد ۱۴۰۰ داشته به «بیرونیت» می‌گوید: «گرچه نمایشگاه به نسبت سال‌های گذشته خلوت‌تر است اما هنوز هم اتفاق مهمی است. طبیعتا شرایط کرونایی و وضعیت نابسامان اقتصادی بر این نمایشگاه هم حاکم بوده است».
البته او انتقادی هم دارد و معتقد است که تعدد و تکثر نمایشگاه‌های مشابه در طول سال، از رونق آنها خواهد کاست؛ «حدود یک هفته پیش نمایشگاه متافو در تهران برگزار شده بود و شرکت‌های زیادی در آن حضور داشتند. همین موضوع کارایی شرکت‌ها و غرفه‌داران را کاهش می‌دهد و حتی می‌تواند به بی‌میلی شرکت‌ها برای حضور چندباره‌ی آنها در نمایشگاه‌ها منجر شود، به ویژه این اتفاق می‌تواند برای شرکت‌های کوچک رخ دهد».
القصه اینکه پرونده‌ی سمپوزیوم فولاد ۱۴۰۰ نیز بسته شد و باید منتظر ماند و دید که ایده‌ها، وعده‌ها و راهکارهای ارائه شده توسط متخصصان و مدیران صنعت آهن و فولاد کشور تا چه میزان از بحران‌های موجود در این زمینه خواهد کاست.