به گزارش بیرونیت به نقل از روزنامه جهان صنعت: در واقع به جز تعداد محدودی از معادن بیشتر وسایلی که در معدن استفاده می‌شود معمولا ابتدایی و سنتی هستند که ناشی از فشار تحریم‌هاست و در نهایت باعث شده دودش هم بیشتر به چشم خصوصی‌ها برود.
در شرایط فعلی به دلیل فشار چندجانبه تحریم‌ها و از طرف دیگر تصمیمات غیرکارشناسی دولت، اکثر پروژه‌های توسعه‌ای بخش معدن یا متوقف شده‌اند یا با سرعت کمتری پیشرفت داشته‌اند. با توجه به اینکه وقتی پروژه‌ای از زمان خود خارج شود، هزینه‌های آن نیز چندین برابر می‌شود، می‌توان گفت که هزینه‌ها برای فعالان فولادی فزونی یافته و به دلیل طولانی شدن جبرانش به سختی میسر است.

ضمن اینکه تحریم‌ها باعث شده در بخش تجهیزات هم با ضعف روبه‌رو شویم. در این رابطه باید گفت که با توجه به اینکه فولاد تحت تحریم بین‌المللی است، شرکت‌های بزرگ دنیا حاضر نیستند با نرخ معمول برای ایران پروژه‌ای را انجام دهند. بنابراین باید توجه کنیم که زمان و هزینه در پیشرفت پروژه‌های توسعه‌ای صنعت فولاد اهمیت خاصی دارد و دولت باید تلاش کند این مشکلات را حل کند.
با توجه به تحریم‌های خارجی و وجود مشکلات مختلف داخلی معدنی‌ها از جمله وجود ماشین‌آلات مستهلک و… همواره تلاش دولت باید بر این اصل باشد که به توسعه صنعت فولاد و صادرات صنایع معدنی کمک کند.

در واقع باید تلاش‌ها بر این اساس باشد که صنایع فولادی که در آن مزیت مطلق داریم، مورد حمایت قرار گیرند تا شاهد رونق اقتصادی و توسعه ارزآوری به کشور باشیم، اما گویا مسوولان در جهتی حرکت می‌کنند که نه‌تنها این حوزه نمی‌تواند ارزآوری داشته باشد، بلکه چیزی هم نمی‌گذرد که رو به تعطیلی می‌رود و با کاهش تولید روبه‌رو می‌شود. اگر به تاریخچه تحریم‌های معدنی نگاهی بیندازیم باید گفت که دور اول تحریم‌ها ۱۵ مرداد سال ۱۳۹۷ اتفاق افتاد که در آن زمان فلزات، فولاد و صنایع فلزی مورد تحریم قرار گرفتند.

دور دوم در ۱۳ آبان همان سال بود که شامل بانک، بیمه، حمل‌ونقل دریایی، صنایع نفت، خودرو و… شد. اردیبهشت ۱۳۹۸ نیز شاهد تحریم‌های دیگری در این حوزه بودیم. در این زمان برای نخستین بار اسم دو شرکت تجاری خصولتی که در حوزه معدن فعال بودند را در لیست تحریم‌ها دیدیم. این شرکت‌ها در صادرات و واردات دست داشتند و تجارت می‌کردند و واردات الکترود گرافیتی و صادرات فولاد به‌ویژه اسلب را برعهده داشتند.

بنابراین متوجه می‌شویم بخش معدن و فولاد جزو نخستین بخش‌ها در ارتباط با تحریم از طرف غرب بوده است. در واقع آمریکا سعی کرد با توجه به شرایط تحریم که موجب دشوار شدن صادرات نفت می‌شود، بر دومین منبع درآمد کشور یعنی صادرات فولاد و صنایع معدنی دست بگذارد. در این بین مساله این است که صادرات فولاد کشور و در کل صادرات محصولات معدنی عموما توسط بخش خصوصی اتفاق می‌افتد و این بخش در مزایده داخل کشور شرکت می‌کند و دست به خرید و صادرات می‌زند. بخش خصوصی می‌تواند دفاتری در خارج از کشور داشته باشد و با خریداران خارجی تبادل کاری انجام دهد، اما تحریم‌ها باعث شده معاملات بااحتیاط بیشتری از سوی صادرکنندگان بخش خصوصی همراه شود و مدام محدودیت‌ها بیشتر شود.

عدم ارتباط صحیح با دنیا کار صنعتگران را سخت کرده است
یک فعال معدنی با بیان اینکه تامین مواد اولیه وارداتی از اصلی‌ترین چالش‌هایی است که صنعتگران در کلیه بخش‌ها با آن مواجه هستند، گفت: متاسفانه روند تخصیص ارز زمانبر و مسائل بانکی پیچیده است.
محمد تواهن در خصوص موانعی که در مسیر کار فعالان اقتصادی در حوزه صنعت و معدن با آن مواجه می‌شوند، گفت: در حوزه تامین مواد اولیه غالبا چالش داریم، آن هم به این دلیل که روند اختصاص ارز و مسائل پیچیده بانکی برای اختصاص ارز وجود دارد و عمده‌ترین مشکل مربوط به جابه‌جایی و زمان‌دار شدن اختصاص ارز است که بخواهیم کار واردات را انجام بدهیم، در نتیجه تامین سخت شده است.
او ادامه می‌دهد: از طرف دیگر فعالان حوزه معادن نیز با چالش‌هایی مواجه هستند، به طوری که الان در کل چالشی که در این بخش وجود دارد عدم ارتباط راحت و صحیح با دنیاست. در واقع می‌توان گفت درد مشترک تمام صنعتگران چه در مبحث واردات و چه در مبحث صادرات این است که چون ارتباط خیلی خوبی به هر دلیلی با دنیا نداریم این عدم روان بودن ارتباط‌ها کارها را سخت پیش می‌برد. به عبارت دیگر اگر مشکلات ارتباطی مخصوصا مسائل بانکی ما حل شود شرکت‌ها راحت‌تر می‌توانند کار کنند.
این فعال صنعت همچنین در پاسخ به این سوال که در این حوزه تولیدات داخلی چقدر قابل رقابت با خارجی‌هاست، می‌گوید: با توجه به میزان مواد اولیه قابل دسترسی که در ایران داریم بهترین و بالاترین کیفیت الان در داخل تولید می‌شود. در واقع اگر در کشورهای خارجی به نوعی قطعات تولیدی طول عمر بیشتری دارد به این دلیل است که تنوع مواد اولیه بیشتری نسبت به ما دارند.
او افزود: بنابراین در حدی که بتوانیم محصولات تولیدی در بخش لاینرهای لاستیکی را با آنها مقایسه کنیم همخوان هستیم؛ یعنی الان با قطعاتی که از سوئد وارد می‌شود قابلیت انجام فرآیند تولید و ساخت کامل را داریم.

بنابراین فقط به دلیل محدودیت مواد اولیه است که شاید ما از لحاظ کیفی گاهی از آنها عقب‌تر باشیم. این فعال معدنی اظهار کرد: پیشرفت کشور از راه تولید می‌گذرد، تمام شرکت‌های صاحب‌نام وقتی نجات پیدا کردند که کار تولید خود را قوی کردند. اگر به آلمان و چین نگاه کنیم متوجه می‌شویم که با این میزان جمعیت تنها از راه تولید کشور خود را اداره کرده‌اند. بنابراین ما هم باید در این مسیر گام برداریم.
ایران از جمله کشورهایی است که هم فولاد باکیفیتی تولید می‌کند و هم می‌تواند مازاد نیاز کشور را به سایر کشورها صادر کند، ولی متاسفانه به خاطر تحریم‌هایی که به کشور تحمیل شده است، تا حد زیادی میزان صادرات محصولات مختلف معدنی به خصوص فولاد کاهش یافته است. این مساله به خاطر مراودات بانکی است که نمی‌توان با سایر کشورها برقرار کرد.

تنها کشوری که در حال حاضر می‌توانیم به آنجا صادرات فولاد داشته باشیم کشور چین است و برخی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و مقدار محدودی هم اروپا؛ در حالی که اگر تحریم‌ها برداشته شود می‌توانیم صادرات بیشتری داشته باشیم.