وجود ذخایر عظیم معدنی یکی از پیشران‌های مهم برای توسعه هر کشوری است، دولت‌ها می‌توانند بااستفاده از این ظرفیت خدادادی و با برنامه‌ریزی جهت رفع موانع این حوزه، ایجاد زنجیره فرآوری و جذب سرمایه‌گذاران زمینه توسعه پایدار منطقه و کشور را فراهم کنند.
وجود یک نقشه راه برای حوزه معدن در جهت استفاده ازاین نعمت خدادادی و ظرفیت؛ می‌تواند کشور را از وابستگی به درآمد‌های نفتی بی‌نیاز کرده و جایگزین مناسب برای درآمد‌های صنعت نفت باشد.آذربایجان غربی با وجود دارا بودن ذخایر عظیم معدنی یکی از استان‌های مناسب و شاخص برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های بزرگ معدنی است که در کنار رشد اقتصادی استان می‌تواند موجب ایجاد توسعه پایدار و اشتغالزایی و درآمد‌زایی برای استان شود.

نکته مهم این است که طبق گفته مسئولان استانی متاسفانه تاکنون آنگونه که باید از این ظرفیت‌ها معدنی ذخایر طلا استفاده نشده و خام‌فروشی و نبود زنجیره فرآوری بلای جان معادن استان شده است.

خروجی درآمد معادن صفر است
محمدصادق، معتمدیان استاندار آذربایجان غربی در جلسه بررسی فرصت‌های سرمایه‌گذاری استان افزود: استان دارای بزرگ‌ترین معادن خاورمیانه است اما خروجی درآمد آن برای استان تاکنون صفر بوده است.

وی تصریح کرد: سرمایه‌گذاری‌های در بخش معدن استان شروع شده است.

معتمدیان با تاکید به اینکه معادن یکی از پیشران‌های اصلی توسعه هستند، ادامه داد: در استان بزرگترین معادن کربنات سدیم را داریم اما متاسفانه خروجی درآمد آن برای استان صفر است.

سهم یک درصدی معادن در ایجاد اشتغال
معتمدیان اظهار کرد: با وجود دارا بودن بی‌شمار معدن در استان سهم آذربایجان غربی از اشتغال معادن یک درصد است و عملا معادن هیچ تاثیری در اقتصاد استان ندارند. استاندار آذربایجان غربی افزود: آمادگی کامل داریم در بخش‌های مختلف با «شستا» همکاری کرده و موانعی که در مسیر سرمایه‌گذاری و توسعه قرار دارند را مرتفع سازیم. وی ادامه داد: معادن ما بدلیل نبود زنجیره فراوری، خام‌فروشی می‌کنند باید برای رسیدن به پیشران‌های توسعه در بخش معدن در زنجیره اکتشاف و فراوری معادن سرمایه‌گذار ی کرد.

سرمایه‌گذاری شستا در معادن
ابراهیم بازیان، مدیرعامل شستا نیز طی سفر به ارومیه در جلسه بررسی فرصت‌های سرمایه‌گذاری استان با اشاره به ظرفیت‌های عظیم معدنی استان و اینکه یکی از اقداماتی که در استان می‌شود روی آن متمرکز شد استفاده از ظرفیت‌های معدنی است، اظهار کرد: شستا می‌تواند یکی از اقدامات اصلی توسعه بخش معدن خود را در استان برنامه‌ریزی کند تا از این ظرفیت به نحو احسن استفاده کنیم چراکه معدن یک ظرفیت برای بهبود توسعه کلان اقتصادی کشور است.

مدیرعامل شستا، بخش معدن را از بخش‌های با ظرفیت در آذربایجان غربی عنوان کرد و ادامه داد: درصدد هستیم پس از مطالعات اولیه روی این مزیت، زمینه سرمایه‌گذاری شستا در این حوزه فراهم شود.

سرمایه‌گذاری واقعی در معادن انجام نشده است
عبدالحمیدسرتیپی، مدیر‌کل صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی در گفت‌وگو با ایسنا افزود: با وجود اینکه معادن طلای زرشوران تکاب بزرگترین معادن کلاسیک جهان هستند اما تاکنون سرمایه‌گذاری به مفهوم واقعی در معادن طلای تکاب انجام نشده است که نیاز است در این معادن سرمایه‌گذاری به معنی واقعی صورت گیرد.

وی تصریح کرد: معادن طلای تکاب بزرگ‌ترین ذخایر طلای خاورمیانه را دارند و ظرفیت آن را دارد که سالانه تا ۱۰تن طلا تولید کنند و پایه توسعه استان و کشور باشد.

سرتیپی خاطرنشان کرد: در منطقه چالدران محدوده‌ای شناسایی شده که جزو ۱۰ منطقه دارای معادن مغفول مانده کشور است که به زودی شرکتی جهت بهره‌برداری از معادن آن منطقه حضور خواهند یافت.

آذربایجان غربی دارای ذخایر منیزیم است
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی اظهار کرد: استان دارای ذخایر منیزیم مورد استفاده در صنایع خودروسازی است که اگر سرمایه‌گذاری در آنها انجام شود ضمن برگشت ۲ساله سرمایه موجب تحول در منطقه خواهد شد. سرتیپی ادامه داد: در شمال استان معادن بکر داریم که نیازمند جذب سرمایه‌گذار برای بهره‌برداری هستند که اگر مورد بهره‌برداری قرار گیرند به پروژه‌های بزرگ ملی تبدیل می‌شوند. سرتیپی گفت: در ۸ ماهه نخست امسال بیش از ۱۷۰ میلیارد تومان حقوق دولتی از معادن استان اخذ و به خزانه دولت واریز شده است که نسبت به سال گذشته ۱۷ درصد رشد داشته است. وی افزود: از ابتدای امسال تا پایان آبان ماه ۲۴فقره پروانه اکتشافی برای محدوده‌های معدنی تازه کشف شده صادر شده است که این محدوده‌ها پس از انجام عملیات اکتشافی و رسیدن به ماده معدنی مد‌نظر و اخذگواهی کشف به مرحله بهره‌برداری خواهند رسید.

سرتیپی تصریح کرد: در بازه زمانی یاد شده در آذربایجان غربی ۱۵ محدوه معدنی با حجم سرمایه‌گذاری بالغ بر ۷۶ میلیارد و ۷۹۲ میلیون ریال موفق به اخذگواهی کشف شدند که در حال تکمیل مرحله اکتشافی و تجهیز معادن خود جهت بهره‌برداری می‌باشند.

بهره‌برداری از ۲۹ معدن از ابتدای سال
مدیر‌کل صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی خاطر‌نشان کرد: از ابتدای امسال تا پایان آبان ۲۹ معدن با ذخیره قطعی ۴۷ میلیون و ۲۷۵ هزار تن انواع مواد معدنی و ظرفیت استخراج سالانه بیش از یک میلیون و ۴۱۴ هزار تن مواد معدنی به بهره‌برداری رسیده است که برای بهره‌برداری از این معادن بالغ بر یک هزار و ۲۱۲ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری انجام شده و برای ۱۸۹ نفر در این معادن اشتغال مستقیم ایجاد شده است.

فعالیت ۵۳۴ معدن‌ دارای پروانه در آذربایجان غربی
سرتیپی تاکید کرد: هم‌اکنون در آذربایجان غربی ۵۳۴ معدن دارای پروانه بهره‌برداری معتبر با ذخیره قطعی بیش از یک میلیارد و ۱۷۶ میلیون تن انواع مواد معدنی وجود دارد که این معادن زمینه اشتغال مستقیم را برای ۵ هزار و ۳۲۷ نفر با حجم سرمایه‌گذاری بیش از ۶ هزار و ۴۷۳ میلیارد ریال فراهم ساخته‌اند.

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی با اشاره به سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در حوزه معادن و صنایع معدنی استان افزود: طبق تحلیل‌های اقتصادی حدود ۶ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری باعث یک درصد رشد اقتصادی می‌شود که با توجه به سرمایه‌های جذب شده و در آستانه جذب، امسال می‌توان بخش معدن استان را یکی از بخش‌های موفق در حوزه رشد اقتصادی و جذب سرمایه دانست.

آذربایجان غربی جزو ۵ استان برتر در حوزه توسعه معدنی
سرتیپی با اشاره به افق روشن پیش‌روی آذربایجان غربی در بخش معدن با توجه به برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته و مقدمات توسعه این بخش اظهار کرد: می‌توان گفت که ما جزو ۵استان برتر در بین استان‌های هم‌تراز خودمان در حوزه توسعه معدنی هستیم.

وی خاطرنشان کرد: درحال‌حاضر از معادن دارای پروانه بهره‌برداری معتبر که بخشی از آنها به دلایل مختلف راکد، نیمه‌فعال یا غیرفعال هستند که این موارد به صورت مستمر احصا شده و معادنی که دارای ظرفیت برای فعالیت دوباره هستند، به سرمایه‌گذاران جدید واگذار می‌شوند.

آذربایجان غربی دارای ۳معدن طلا با ذخیره قطعی ۳۳.۳ میلیون تن
جلال دسترنج، معاون امور معادن و صنایع معدنی اداره کل صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌غربی در گفت‌وگو با ایسنا به معادن طلای استان اشاره کرد و گفت: استان دارای ۳ معدن طلا است که طلای زره شوران یکی از معادن مهم کشور با کلاس جهانی محسوب می‌شود. وی اظهار کرد: ذخیره قطعی این معادن ۳۳.۳ میلیون تن می‌باشد که سالانه یک میلیون و ۱۵۷ هزار تن سنگ طلا از این معادن استخراج و سالانه یک هزار و ۷۴۲ کیلو‌گرم شمش طلا در واحدهای فرآوری این معادن تولید می‌شود و بیش از ۶۷۰ نفر به‌صورت مستقیم در معادن طلای استان مشغول به‌کار هستند.

معاون امورمعادن اداره‌کل صمت استان اضافه کرد: صادرات مواد معدنی به‌صورت خام خیلی کم صورت می‌گیرد و صادرات این مواد مستلزم فرآوری می‌باشد، با توجه به سیاست‌هایی که امروزه دولت در برنامه خود دارد ایجاد ارزش‌‌افزوده برای مواد معدنی استخراج شده و فرآوری مواد معدنی در محل معادن است و صادرات مواد معدنی پس از فرآوری به بازارهای داخلی و خارجی ارسال شود.

وی تصریح کرد: در مهاباد نیز واحدهای فرآوری در زمینه‌های فرآوری ماده معدنی باریت، سیلیس، سنگ‌های تزئینی وجود دارد که در زمینه صادرات نیز فعالیت دارند.

سخن پایانی
دولت باید به این نکته توجه داشته باشد که برای مقابله با تحریم‌ها و دستیابی به اقتصاد بدون نفت، در حوزه معدن اقدامات اساسی انجام دهد و زمینه جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را با ایجاد برخی تسهیلات و حمایت‌ها فراهم کند.

همچنین مسئولان استانی و نمایندگان مجلس نیز باید تلاش ویژه برای بهره‌برداری از معادن استان که یک گام مهم در توسعه همه‌جانبه استان است را داشته باشند، چرا‌که برای گذر از کشاورزی سنتی به صنعتی و رسیدن به توسعه پایدار، اشتغالزایی و رفع محرومیت در استان باید صنعت معدن استان شکوفا شود.

اگر باور به شکوفا کردن صنعت معدن در استان به‌وجود آید، چالش‌های عمده بخش معدن استان با همکاری و تعامل دولت و بخش خصوصی، ایجاد مشوق‌های سرمایه‌گذاری و ایجاد زیرساخت‌ها قابل حل وفصل است.
منبع: روزگار معدن