به گزارش بیرونیت، صنعت فولاد ایران به‌عنوان یکی از حوزه‌های حیاتی اقتصاد کشور، ارتباط عمیقی با تحولات بازار جهانی فولاد دارد؛ در سال های اخیر، نوسانات قیمت، عوامل ژئوپلیتیکی، چالش‌های زیست‌محیطی و رقابت فزاینده در بازارهای جهانی، تأثیرات مهمی بر تولید، صادرات و برنامه‌های توسعه فولاد ایران داشته است.

بازار جهانی فولاد در سال ۲۰۲۵ با نوسانات قابل توجهی همراه بود که تحت تأثیر عوامل متعددی همچون شرایط اقتصادی جهانی، منازعات ژئوپلیتیکی و سیاست‌های زیست‌محیطی قرار دارد. انجمن جهانی فولاد پیش‌بینی کرده که تقاضای جهانی فولاد در این سال حدود ۱.۲ درصد افزایش پیدا می‌کند و به ۱.۷ میلیارد تن می‌رسد؛ با این حال در سمت عرضه، ظرفیت‌های جدید تولید به مقدار قابل توجهی افزایش یافته که می‌تواند باعث مازاد عرضه و فشار بر قیمت‌ها شود.

ضرورت حرکت به سمت تولید فولاد کم‌کربن و محصول بازیافتی

کشورهای بزرگ تولیدکننده فولاد همچون چین، سیاست‌های سخت‌گیرانه زیست‌محیطی را اعمال کرده‌اند که منجر به کاهش تولید فولاد آن‌ها شده و در نتیجه صادرات‌شان افزایش یافته است؛ ایران نیز با توجه به تعهدات زیست‌محیطی بین‌المللی باید به سمت تولید فولاد با فناوری‌های کم‌کربن و محصولات بازیافتی حرکت کند.

قیمت تمام‌شده محصولات فولادی ایران؛ مانعی برای رقابت با جهان

در همین رابطه، کیوان جعفری طهرانی، تحلیل‌گر ارشد بازارهای بین‌المللی آهن و فولاد در گفت‌و‌گو با خبرنگار فولاد اظهار کرد: بازار جهانی فولاد از نیمه دوم اردیبهشت‌ماه تا نیمه دوم تیرماه وضعیت چندان خوبی نداشت و تحت تأثیر عوامل متعددی، ازجمله جنگ ۱۲ روزه ایران، با مشکلاتی همراه بود.

وی در ادامه افزود: صادرات نهایی ایران تقریباً متوقف شد و حجم محصولات میانی به‌طور محسوسی کاهش پیدا کرد که این موضوع، ضربه قابل توجهی به تجارت خارجی فولاد ایران محسوب می‌شود.

این تحلیل‌گر ارشد بازارهای بین‌المللی آهن و فولاد با بیان این که قیمت‌های صادراتی فولاد ایران بالاتر از قیمت جهانی است، خاطرنشان کرد: این یک معضل اساسی برای ایران است؛ قیمت تمام‌شده محصولات فولادی ایران به نحوی است که صادرات با قیمت جهانی قابل رقابت نیست.

ورود رقبای قدرتمند و کاهش سهم ایران در بازار جهانی

جعفری طهرانی اذعان داشت: ورود رقبای قدرتمند و ارزان‌تر مثل هند، ترکیه و روسیه کار را برای صادرات ایران سخت‌تر کرده و این مسئله به کاهش سهم ایران در بازار جهانی فولاد منجر شده است؛ این در حالی است که صادرکنندگان چینی همیشه بسیار فعال و با برنامه‌ریزی دقیق عمل می‌کنند، به‌طوری که چین در سال گذشته حدود ۱۱۰ میلیون تن فولاد صادر کرد و در ۵ ماه پایانی سال میلادی این روند افزایش صادرات را دنبال می‌کند چراکه به دنبال رقابت با هند، ترکیه و روسیه است تا سهم بیشتری از بازار جهانی کسب کند.

جدیت چین در مدیریت محیط زیست و کاهش آلودگی هوا

وی با بیان اینکه امسال هشتادمین سالگرد جنگ میان کشورهای چین و ژاپن است، بیان کرد: چین همزمان با این مناسبت اعلام کرده که از ۲۴ سپتامبر برابر با ۲ و ۳ شهریورماه، فعالیت‌های آلاینده محیطی و صوتی در پکن و اطراف آن متوقف شود که این امر نشان از جدیت آن‌ها در مدیریت محیط زیست و کاهش آلودگی هوا دارد و همین موضوع می‌تواند بر تولید فولاد و روند بازار آن‌ها اثرگذار باشد.

پیش‌بینی اوج مصرف فولاد جهان در سال ۲۰۳۰

این تحلیل‌گر ارشد بازارهای بین‌المللی آهن و فولاد عنوان داشت: امروزه استفاده از سازه‌های بتنی در ساختمان‌سازی گسترش یافته و سهم فولاد در این حوزه رو به کاهش است که انتظار می‌رود سال ۲۰۳۰ نقطه اوج مصرف فولاد جهان باشد و پس از آن، با ورود فناوری‌های نوین مثل آلیاژهای سبک، آلومینیوم و کامپوزیت‌ها، مصرف فولاد کاهش یابد؛ خصوصاً در خودروسازی، بدنه‌های آلومینیومی و کامپوزیتی جایگزین فولاد شده و این روند ادامه خواهد داشت.

واردات فولادهای تخصصی و آلیاژی خاص؛ راهکار چین برای مدیریت بازار فولاد

وی تصریح کرد: چین قصد دارد تا سال ۲۰۳۰، حدود ۷۰۰ میلیون تن از تولید فولاد خود را کاهش دهد و با واردات فولادهای تخصصی و آلیاژهای خاص، بازار خود را مدیریت کند و در مقابل نیز هند رشدی چشم‌گیر خواهد داشت؛ هند در حال حاضر دومین تولیدکننده بزرگ فولاد جهان است و تولیدش حدود ۱۴۰ میلیون تن است و هدف این کشور تولید بیش از ۳۰۰ میلیون تن فولاد تا سال ۲۰۳۰ و حدود ۵۰۰ میلیون تن فولاد تا سال ۲۰۴۷ است. مصرف سرانه فولاد در هند هم از حدود ۷۴ کیلوگرم در سال ۲۰۱۷ به ۹۶ کیلوگرم در سال ۲۰۲۵ افزایش یافته که نشان‌دهنده رشد تقاضای داخلی این کشور است.

بهبود وضعیت بازار فولاد ایران در نیمه دوم سال ۲۰۲۵

جعفری طهرانی گفت: پیش‌بینی می‌شود در ۵ ماه باقی‌مانده سال ۲۰۲۵، وضعیت بازار صنایع فولاد ایران نسبت به نیمه اول سال بهتر شود که البته چالش‌های عمده‌ای ازجمله رقابت فشرده در بازار بین‌المللی و فشار بر قیمت‌ها، حفظ سهم صادرات، ارتقای کیفیت و کاهش هزینه‌ها همچنان وجود دارند که باید در اولویت قرار گیرد.

جنگ سهم بازار و پروژه‌های عظیم کشورهای نفت‌خیز

وی با اشاره به بزرگترین چالش‌های فعلی صنعت فولاد جهان عنوان کرد: رقابت شدید میان تولیدکنندگان بزرگ، جنگ سهم بازار و پروژه‌های عظیم کشورهای نفت‌خیز مانند عربستان سعودی که ساخت و سازهای کلان دارند و تقاضای بالایی برای فولاد ایجاد می‌کنند، از چالش‌های اساسی است. همچنین مسائل زیست‌محیطی و فشار برای کاهش تولید آلاینده، محدودیت منابع و نوسانات قیمت مواد اولیه، از دیگر موانع اصلی هستند.

تثبیت سهم ایران در بازارهای جهانی

بازارهای جهانی فولاد در سال ۲۰۲۵ شرایط پیچیده‌ای دارند که هم فرصت‌ها و هم چالش‌های فراوانی برای صنعت فولاد ایران ایجاد کرده است. تحول در سیاست‌های تولید، صادرات و ارتقای فناوری تولید و فرآوری فولاد می‌تواند سهم ایران را در بازارهای جهانی تثبیت کرده و افزایش دهد. مقابله با مشکلات قیمت تمام‌شده، رفع محدودیت‌های صادراتی و توسعه همکاری‌های منطقه‌ای، از عوامل کلیدی این موفقیت خواهند بود.