به گزارش بیرونیت به نقل از اقتصادآنلاین، کارشناس محیط‌زیست و عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات هشدار داد که روش‌های غیراصولی استخراج معادن در ایران، تخریب گسترده طبیعت را به همراه داشته است.

طبق گزارش وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال‌۱۴۰۲ فعالیت‌های معدنی به ‌عنوان یکی از ارکان اصلی توسعه اقتصادی کشور، سهم قابل توجهی در جذب سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال در مناطق محروم داشته‌اند که در این میان، بهره‌برداری از معادن در روستاها و مناطق غیرشهری علاوه‌بر ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار و کمک به توسعه زیرساخت‌هایی مانند جاده، برق و آب به ‌عنوان مکملی در کنار کشاورزی و دامداری نقش موثری در رشد اقتصادی محلی ایفا کرده است.

با این حال به‌گفته کارشناسان، گسترش بی‌رویه معادن بدون رعایت ملاحظات محیط‌زیستی و اجتماعی موجب بروز چالش‌هایی چون تخریب منابع طبیعی، آلودگی منابع آب و خاک، صدمه به مراتع و زمین‌های کشاورزی و همچنین تغییرات فرهنگی در جوامع سنتی شده است.

براساس فهرست اولویت‌های سرمایه‌گذاری اعلام ‌شده توسط وزارت صمت، بخش معدن یکی از ۱۰ اولویت نخست در اقتصاد ایران است که این موضوع نشان‌دهنده جایگاه ویژه منابع معدنی در راهبردهای کلان اقتصادی کشور است اما همچنان این سوال باقی‌ است که آیا منافع اقتصادی حاصل از فعالیت‌های معدنی می‌تواند بر آسیب‌های اجتماعی و زیست‌محیطی آن در مناطق روستایی غلبه کند؟

اسماعیل کهرم در گفت‌وگویی با اشاره به تاثیرات مخرب فعالیت‌های معدنی بر محیط‌زیست، اظهار داشت: به دلیل وضعیت اقتصادی کشور ما به منابع معدنی نیاز داریم و مجبوریم از طریق معادن نیز کسب درآمد داشته باشیم.

وی با بیان اینکه معادن یکی از منابع ضروری برای تامین درآمد کشور هستند، گفت: در شرایط فعلی که امکان فروش نفت محدود شده و منابع انرژی همچون گاز که پاسخگوی نیاز کشور نیست اما آن را به ترکمنستان و عراق می‌فروشیم، بنابراین معادن به یکی از منابع اصلی تامین مالی تبدیل شده‌اند اما متاسفانه بهره‌برداری از این منابع اغلب بدون رعایت ملاحظات محیط‌زیستی و به شیوه‌ای ناسالم انجام می‌شود.

کهرم با مقایسه فعالیت‌های معدنی در ایران و کشورهای توسعه یافته تصریح کرد: در بسیاری از کشورهای اروپایی و ایالات ‌متحده، استخراج از معادن با ملاحظات زیست‌محیطی و رعایت کامل استانداردها انجام می‌شود. برای مثال در برخی از این کشورها به دلیل وجود حیات‌وحش اطراف معادن، حتی استفاده از بیل مکانیکی یا توپ‌های انفجاری که قسمتی از کوه را مورد تخریب قرار می‌دهد به‌ دلیل آلودگی صوتی ممنوع است و تجهیزات کم‌صدا مورد استفاده قرار می‌گیرند.
وی ادامه داد: در ایران اما متاسفانه شاهد آن هستیم که حتی کوه‌های حفاظت ‌شده برای بهره‌برداری از معادن تخریب می‌شوند و از مواد منفجره برای استخراج استفاده می‌شود که این مساله به نابودی اکوسیستم‌های طبیعی منجر شده است و دقیقا این همان نقطه‌ای است که تضاد ایجاد می‌شود بین معدنکاری و حفظ محیط‌زیست!!

این کارشناس محیط‌زیست با اشاره به برخی نمونه‌های عینی گفت: در منطقه شاه‌کوه (که به کوه‌شاه نیز معروف است) با وجود اعتراض فعالان محیط‌زیست، عملیات معدنی ادامه پیدا کرد و به طبیعت آن آسیب‌های جدی وارد شد؛ همچنین در کوه دماوند به دلیل استخراج سنگ پوکه که به دلیل سبک بودن در صنایع ساختمانی کاربرد دارد روزانه حدود ۵۰۰‌کامیون هرکدام با ظرفیت ۴۰ تُن مشغول بارگیری و استخراج هستند؛ این عملیات همراه با انفجار و استفاده از مواد شیمیایی انجام می‌شود که به شدت برای محیط‌زیست زیانبار است.

وی در ادامه اظهار داشت: برخی مناطق معدنی مانند دره زرشک به دلیل استخراج فلزاتی چون مس و آهن با استفاده از مواد شیمیایی آلوده می‌شوند؛ این مواد شامل انواع اسیدها و نمک‌ها هستند که باعث از بین رفتن پوشش گیاهی منطقه می‌شوند.

کهرم در پایان با تاکید بر لزوم اتخاذ سیاست‌های کلان برای محافظت از منابع طبیعی کشور گفت: ما باید به سمتی حرکت کنیم که به دلیل فشارهای خارجی، مجبور به نابودسازی منابع داخلی برای تامین درآمد نباشیم بنابراین مسوولان باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که توسعه اقتصادی با حفظ محیط‌زیست همراه باشد.