به عنوان مثال، در مواقعی که معدنی در ایران فرو می‌ریزد یا منفجر می‌شود و تعدادی از معدنچیان جان خود را از دست می‌دهند، چرا عمده مدیران ارشد به دنبال مقصرند و مسئولیتی نمی‌پذیرند؟ آیا پذیرفتن مسئولیت هزینه بیشتری دارد یا معرفی مقصر؟
مدیران بنگاه‌های اقتصادی معدنی و فلزی کشور که عمدتاً بین ۳۵ تا ۵۵ سال سن دارند، چگونه می‌توانند با راهبرد مسئولیت‌پذیری بنگاه خود را کارآمدتر کنند و از بنگاه‌هایی که به جای مسئولیت‌پذیری، مقصریابی را انتخاب می‌کنند کارآمدتر باشند؟ "بیرونیت" در پژوهشی ۱۰ تفاوت عمده بنگاه‌های مقصرجو و مسئولیت‌پذیر را استخراج کرده است.

۱. مدیریت بحران

مقصرجو: پس از حادثه دنبال متهم می‌گردند، بحران طولانی‌تر می‌شود.

مسئولیت‌پذیر: بلافاصله مسئولیت می‌پذیرند و بر کاهش خسارت تمرکز می‌کنند.

۲. ایمنی و پیشگیری

مقصرجو: ایمنی را هزینه اضافی می‌بینند و تنها بعد از حادثه واکنش نشان می‌دهند.

مسئولیت‌پذیر: ایمنی را سرمایه می‌دانند و به اقدامات پیشگیرانه اولویت می‌دهند.

۳. اعتماد کارکنان

مقصرجو: کارگران و معدنچیان احساس قربانی بودن دارند.

مسئولیت‌پذیر: کارکنان اعتماد دارند که مدیران حامی آن‌ها هستند.

۴. یادگیری از حوادث

مقصرجو: گزارش‌ها برای سرزنش تهیه می‌شود، تجربه‌ها از بین می‌رود.

مسئولیت‌پذیر: حوادث تحلیل می‌شود و درس‌ها به کل سازمان منتقل می‌شود.

۵. نوآوری و تکنولوژی

مقصرجو: ترس از شکست مانع ورود به فناوری‌های نو می‌شود.

مسئولیت‌پذیر: شکست بخشی از یادگیری است، نوآوری و تکنولوژی نو پذیرفته می‌شود.

۶. رابطه با نهادهای نظارتی

مقصرجو: رابطه تنش‌زا و پنهان‌کاری.

مسئولیت‌پذیر: همکاری شفاف و جلب حمایت نهادهای نظارتی.

۷. هزینه‌ها و بهره‌وری

مقصرجو: هزینه‌های سنگین ناشی از حوادث و جریمه‌ها.

مسئولیت‌پذیر: کاهش هزینه‌های بلندمدت و بهره‌وری پایدار.

۸. فرهنگ سازمانی

مقصرجو: فرهنگ ترس و «تقصیر من نبود».

مسئولیت‌پذیر: فرهنگ شفافیت، پاسخگویی و یادگیری جمعی.

۹. جذب و نگهداشت نیروی انسانی

مقصرجو: متخصصان فرار می‌کنند چون امنیت روانی ندارند.

مسئولیت‌پذیر: وفاداری کارکنان افزایش می‌یابد و نیروهای جدید جذب می‌شوند.

۱۰. اعتبار در بازار و جامعه

مقصرجو: بدنامی و کاهش اعتماد عمومی.

مسئولیت‌پذیر: اعتبار مثبت، افزایش ارزش برند و سهام.