به گزارش بیرونیت، محمدصالح اولیاء، رئیس سازمان ملی بهره‌وری ایران، توضیح می‌دهد که سهم انرژی در هزینه‌های تولید فولاد به‌ظاهر ناچیز است، اما این موضوع بیش از آنکه نشانه بهره‌وری باشد، نتیجه قیمت‌گذاری یارانه‌ای انرژی است.

او معتقد است اتکا به داده‌های حسابداری و ارزش دارایی‌ها، تصویر درستی از بهره‌وری فولاد ارائه نمی‌کند و لازم است شاخص‌هایی مانند نرخ مصرف انرژی بر تن فولاد، نرخ بازیابی و نرخ ضایعات در ارزیابی‌ها لحاظ شود تا واقعیت عملکرد این صنعت آشکار شود.

بررسی‌ها نشان می‌دهد مصرف انرژی در زنجیره فولاد ایران – که عمدتاً بر پایه روش احیای مستقیم و کوره‌قوس الکتریکی بنا شده – به‌صورت میانگین بین ۲.۲ تا ۲.۶ گیگاژول برای تولید هر تن فولاد قرار دارد. این مقدار معادل حدود ۶۰ تا ۷۰ مترمکعب گاز طبیعی و ۳۵۰ تا ۴۰۰ کیلووات‌ساعت برق است و در کارخانه‌هایی که با تکنولوژی قدیمی‌تر یا راندمان پایین‌تر فعالیت می‌کنند، این مصرف حتی به ۳ تا ۳.۵ گیگاژول نیز می‌رسد.

مقایسه این ارقام با استانداردهای جهانی نشان می‌دهد که فاصله قابل‌توجهی میان مصرف انرژی فولادسازان ایرانی و سطح بهینه جهان وجود دارد.

اهمیت این شاخص از آنجاست که ارزان بودن انرژی در ایران اثر واقعی مصرف را پنهان می‌کند و باعث می‌شود بسیاری از واحدهای فولادی در صورت‌های مالی بهره‌ور به نظر برسند، در حالی‌که در عمل چند برابر استانداردهای بین‌المللی انرژی مصرف می‌کنند.

این پدیده یک خطای تحلیلی جدی ایجاد می‌کند و تصویری نادرست از رقابت‌پذیری، کارایی و کیفیت مدیریت انرژی در صنعت فولاد به نمایش می‌گذارد.

واقعیت این است که آینده بهره‌وری در فولاد بدون شفاف‌سازی شاخص‌های مصرف انرژی، بازیابی و ضایعات قابل‌تصور نیست. اگر این شاخص‌ها وارد نظام ارزیابی شوند، صنعت فولاد با دید دقیق‌تری نقاط ضعف خود را خواهد شناخت و راه برای اصلاحات ساختاری و افزایش رقابت‌پذیری باز می‌شود.