✍ بیرونیت
۱. ثبات در سیاستگذاری و مقررات
نبود ثبات در قوانین، بخش معدن را پرریسک کرده است. ثبات مقررات، شفافیت حقوقی و پرهیز از تصمیمات ناگهانی شرط اول جذب سرمایه و توسعه پایدار معادن است.
۲. اصلاح نظام حقوق دولتی و مالیات
تعیین غیرمنطقی حقوق دولتی، بهویژه در دورههای رکود یا افت قیمتهای جهانی، مانع فعالیت معادن میشود. حقوق دولتی پلکانی و متناسب با سودآوری میتواند انگیزه تولید را افزایش دهد.
۳. توسعه اکتشافات با فناوریهای نوین
ایران هنوز از نظر اکتشافات عمقی و سیستماتیک فقیر است. استفاده از فناوریهای نوین ژئوفیزیک، سنجش از دور و دادهمحوری میتواند ذخایر جدیدی را آشکار کند.
۴. جذب سرمایهگذاری داخلی و خارجی
بخش معدن سرمایهبر است. کاهش ریسک سرمایهگذاری، تضمین بازگشت سرمایه و تسهیل مشارکت خارجی نقش تعیینکنندهای در توسعه این بخش دارد.
۵. تکمیل زنجیره ارزش و جلوگیری از خامفروشی
صادرات مواد معدنی خام، ارزشافزوده اندکی ایجاد میکند. سرمایهگذاری در فرآوری، صنایع پاییندستی و معدنی و فلزی میتواند اشتغال و درآمد ارزی را افزایش دهد.
۶. توسعه زیرساختها در مناطق معدنی
نبود جاده، برق، آب و حملونقل ریلی، هزینه تولید را بالا میبرد. توسعه زیرساختهای عمومی در مناطق معدنی پیششرط فعالسازی بسیاری از ذخایر کشور است.
۷. بهبود نظام تأمین مالی معادن
معادن کوچک و متوسط به منابع مالی دسترسی محدودی دارند. ایجاد صندوقهای تخصصی معدنی، بازار سرمایه معدنی و تسهیلات هدفمند میتواند این مشکل را رفع کند.
۸. توجه جدی به محیطزیست و مسئولیت اجتماعی
توسعه معدن بدون ملاحظات زیستمحیطی پایدار نیست. معدنکاری سبز، بازسازی معادن و تعامل با جوامع محلی مشروعیت اجتماعی فعالیتهای معدنی را افزایش میدهد.
۹. توسعه سرمایه انسانی و آموزش تخصصی
کمبود نیروی متخصص یکی از موانع پنهان بخش معدن است. آموزش مهارتمحور، ارتباط دانشگاه و صنعت و تربیت مدیران معدنی حرفهای ضروری است.
۱۰. تقویت دیپلماسی معدنی و صادراتمحور
بازارهای صادراتی پایدار نقش مهمی در رشد معدن دارند. دیپلماسی فعال معدنی، قراردادهای بلندمدت صادراتی و حضور در زنجیره جهانی مواد معدنی جایگاه ایران را تقویت میکند.
پینوشت: توسعه بخش معدن در ایران نیازمند نگاه بلندمدت، اصلاح ساختارها و عبور از سیاستهای کوتاهمدت و درآمدمحور است. اگر این ۱۰ محور بهصورت همزمان و هماهنگ اجرا شوند، معدن میتواند به یکی از پیشرانهای اصلی رشد اقتصادی کشور تبدیل شود.
