درحالی که تنها دو هفته از کنار رفتن سیدرضا فاطمی‌امین از کابینه اقتصادی دولت و همچنین انتصاب سیدمهدی نیازی به عنوان سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌گذرد، سرپرست این وزارتخانه نسبت به تغییرات در یکی از کلیدی‌ترین سازمان‌های توسعه‌ای در حوزه معدن، اقدام کرد.
به این وسیله نیازی در حکمی، امیر خرمی‌شاد را به عنوان رییس هیات عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) معرفی و او را جایگزین وجیه‌الله جعفری کرد. این جابه‌جایی با توجه به اینکه از سوی سرپرست این وزارتخانه رخ داده، به خودی خود جالب توجه بود اما از آنجایی که ایمیدرو از جایگاه ویژه‌ای در حوزه معدن و صنایع معدنی برخوردار است و سیاستگذاری‌های این سازمان می‌تواند فعالان این حوزه را به شدت تحت تاثیر قرار دهد، ایجاد تغییرات در این سازمان از ابعاد گوناگون قابل بحث و بررسی است.
البته در این بین نباید این موضوع را هم از یاد برد که طی ماه‌های اخیر، نسبت به عملکرد وجیه‌الله جعفری رییس هیات عامل ایمیدرو انتقاداتی مطرح بود. هرچند فعالان رسانه‌ای و فعالان معدن همواره از شخصیت و منش جعفری به عنوان یک فرد مستقل، تعریف می‌کردند اما اغلب کارشناسان در اظهارنظرهای خود نسبت به جسارت پایین او به عنوان مدیریت یک سازمان توسعه‌ای در حل مشکلات بخش معدن گلایه داشتند و اعلام می‌کردند که باید فرد جسورتری مدیریت این سازمان تاثیرگذار در حوزه معدن را به دست بگیرد.
از دیدگاه بسیاری از کارشناسان، تغییری که اتفاق افتاده مثبت ارزیابی می‌شود و این امید وجود دارد که ایمیدرو با مدیریت جدید و با تکیه بر نظرات بخش خصوصی و مشورت با متخصصان این حوزه، به روال موفق سال‌های پیشین برگردد و اقدامات مثبتی را برای توسعه در بخش معدن و حمایت از فعالان معدنی در دستور کار قرار دهد.
از طرفی اما برخی از فعالان حوزه معدن معتقدند که با تغییر یک شخص، تغییر زیادی در عملکرد یک مجموعه اتفاق نمی‌افتد و آنچه باعث نارضایتی از مدیریت قبلی ایمیدرو شده، سیاستگذاری‌های کلی دولت است که توجه چندانی به بخش خصوصی ندارد. بنابراین اگر فرد جدید در این سازمان هم صدای بخش خصوصی را نشنود، نمی‌تواند تصمیم‌گیری‌های کارشناسی و درستی داشته باشد و همچنان ایمیدرو در مسیر صحیحی حرکت نخواهد کرد.
در این باره گفته می‌شود با توجه به اینکه تشکیل وزارت بازرگانی مد نظر دولت قرار دارد و برخی از نمایندگان مجلس و کارشناسان نسبت به تفکیک وزارت صنعت، معدن و تجارت اصرار دارند، سرپرست وزارت صمت با توجه به اختیاراتی که دارد، نسبت به این تغییر اقدام کرده و گویا دولت فعلا برنامه‌ای برای معرفی وزیر صمت ندارد، چرا‌که تمایل دارد دو وزیر را به عنوان وزیر صنعت و معدن و همچنین وزیر بازرگانی به نمایندگان مجلس معرفی کند. در نتیجه ترکیب فعلی وزارت صمت به این سمت می‌رود که از این تصمیم حمایت کند و همه یک‌صدا باشند. در این بین اما برخی از کارشناسان باور دارند عدم قطعیت، تعلل در پیشبرد امور، بی‌توجهی به بخش خصوصی و لحاظ نکردن نظر تشکل‌ها در سیاستگذاری‌ها باعث برکناری جعفری شده تا جایی که حتی برخی فعالان حوزه معدن مدعی این هستند که این مقام مسوول به جای تامین منافع ملی، حامی منافع عده‌ای خاص از جمله فولادی‌ها بوده است! فعالان معدنی گواه این مساله را البته پایین نگه داشتن قیمت زغال و سنگ‌آهن از سوی رییس هیات عامل ایمیدرو برای حمایت از فولادی‌ها می‌دانند.
اجتناب مدیر حرفه‌ای از تصمیم‌گیری!
وجیه‌الله جعفری که ابتدا در شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران فعالیت داشت، بعد از مدتی معاون وزیر شد و از آذر سال ۹۹ با حکم علیرضا رزم‌حسینی تا روز گذشته ۲۴ اردیبهشت‌ماه رییس هیات عامل ایمیدرو و معاون وزیر صمت بود اما برآورد کلی فعالان معدنی از عملکرد جعفری این است که اگرچه او یک مدیر حرفه‌ای بوده اما از اتخاذ تصمیماتی که باید بعدا پاسخگوی آنها می‌بوده، اجتناب کرده است.
فعالان معدنی باور دارند که او در زمان فعالیت خود، مشکلات زیادی را برای فعالان معدنی از جمله سرب و روی ایجاد کرد. به‌طور مثال با اینکه از معدن انگوران همه سهمیه خاک داشتند، او این معادله را به هم زد و همه چیز را به بورس محول کرد. در این روند وقتی تولید‌کننده ملاحظه کرد که سود آنچنانی نمی‌تواند به دست آورد، مجبور به واردات خاک از کشورهای دیگر شد، در حالی که خودمان خاک داشتیم!
انتقاد دیگر معدنی‌ها به رییس پیشین هیات عامل ایمیدرو آغاز فعالیت فولادی در بخش‌هایی از کشور بود که پتانسیل لازم را نداشتند. از جمله این مناطق می‌توان به کهگیلویه و بویر‌احمد اشاره کرد که بدون اینکه به زیرساخت‌های این مناطق و مواد اولیه توجه شود، در آنجا هزینه کردند و دست به احداث کارخانه فولاد زدند، این در حالی بود که باید هزینه‌های زیادی صورت می‌گرفت تا زیرساخت‌ها فراهم شوند.
انتقاد دیگر معدنی‌ها به جعفری، تاخیر در برخی تصمیم‌گیری‌ها از جمله دریافت گواهی‌ها بوده است. آنها باور دارند با اینکه او به عنوان یک مقام مسوول محدودیت‌هایی داشته و ملاحظات او قابل درک بوده اما مساله این است که او در اموری که دستش باز بوده هم تعلل کرده است. به‌طور مثال می‌توان به ارائه گواهی و پروانه بهره‌برداری، اکتشاف و… اشاره کرد. درحالی که این مهم می‌توانست روند کوتاهی داشته باشد اما گاهی تا دو سال طول کشیده است؛ موضوعی که به شدت معدنکار را دلسرد کرده و سرمایه زیادی را معطل نگه داشته است.
ایمیدرو کار توسعه‌ای انجام دهد
حالا که سیدمهدی نیازی در حکمی، امیر خرمی‌شاد را جایگزین وجیه‌الله جعفری کرده است، معدنی‌ها انتظار دارند اشتباهات گذشته تکرار نشود. انتظارات بخش معدن از رییس جدید هیات عامل ایمیدرو این است که به بخش معدن نگاه تخصصی داشته باشد. در واقع انتظاری که از مدیریت جدید ایمیدرو وجود دارد این است که ایمیدرو کار توسعه‌ای در کشور انجام دهد و تنها بر توسعه بخش معدن متمرکز شود، نه اینکه خود به بزرگ‌ترین استخراج‌کننده تبدیل شود.
به گفته فعالان حوزه معدن، متاسفانه طی سال‌های اخیر ایمیدرو سعی کرده پهنه‌های معدنی را هرچه بیشتر به دست بگیرد و تنها عرصه را برای بخش خصوصی تنگ کند. در حالی که انتظار می‌رود این سازمان حامی بخش خصوصی باشد اما دست به معدنکاری زده و از نقش اصلی خود غافل شده است. به این ترتیب هر سال میلیاردها تومان پول به جای توسعه اکتشافات صرف امور دیگری می‌شود.
گفتنی است، خرمی‌شاد از خرداد ماه ۱۳۹۹، با حکم حسین مدرس‌خیابانی (سرپرست وقت وزارت صنعت، معدن و تجارت) به عنوان عضو هیات عامل ایمیدرو منصوب شده بود. او معاون برنامه‌ریزی و توانمندسازی ایمیدرو بوده و حالا از سوی سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت به عنوان رییس جدید هیات عامل ایمیدرو مشخص شد.
در مراسم تودیع و معارفه رییس هیات عامل ایمیدرو که در سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران برگزار شد، سرپرست وزارت صمت حضور پیدا نکرد. در این مراسم شهاب جنابی مدیر کل حوزه وزارتی وزارت صمت، رضا محتشمی‌پور معاون معادن و فرآوری مواد وزارت صمت، علیرضا شهیدی رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی، محمد‌رضا بهرامن رییس خانه معدن ایران و جمعی از روسای تشکل‌ها و مدیران شرکت‌های معدن صنایع معدنی حضور داشتند.
منبع: روزنامه جهان صنعت
مطالب مرتبط
